Dzień Polskiej Niezapominajki

15 maja….. Z czym kojarzony?

Na pewno z imieninami Zofii. Wszystkim Zosiom wszystkiego najlepszego.

Tzw. „Zimna Zośka” i tzw. „Zimni ogrodnicy” (czyli imieniny 12 maja – Pankracego, 13 -maje Serwacego, 14 maja – Bonifacego) to zjawisko klimatyczne charakterystyczne dla środkowej Europy, kiedy w połowie maja, po okresie utrzymywania się wyżu barycznego nad Środkową i Wschodnią Europą (w tym nad Polską), następuje zmiana cyrkulacji atmosferycznej i przy słabnącym wyżu zaczyna napływać – wraz z niżem barycznym – zimne powietrze z obszarów polarnych. Analiza danych z lat 1881–1980, przeprowadzona przez Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego, pokazała, że w 95 spośród tych lat zaobserwowano istotne ochłodzenia w okresie 1–25 maja, przy czym aż w dziewięciu latach spadek temperatury z dnia na dzień przekraczał dziesięć stopni Celsjusza. Na podstawie tych danych ustalono, że najwyższe prawdopodobieństwo ochłodzenia występuje między 10. a 17. maja i wynosi aż 34%. Czyli krótko mówiąc, ogrodniczy, rolni, sadownicy musza w tych dniach bacznie obserwować prognozy pogody, aby w razie zapowiadanych w tych czterech dniach przymrozkach, zabezpieczyć swoje uprawy. Po tych dniach w zasadzie możemy bezpiecznie sadzić rozsady w ogródkach.

Ale jest jeszcze jedno „święto” dzisiaj.

Dzień Polskiej Niezapominajki.

Dzień ustalony 15 lat temu. W tym dniu promujemy szczególnie walory polskiej przyrody i różnorodność biologiczną, przypominamy o potrzebie jej ochrony. Dodatkowo „nie-zapominajka” ma na celu zachowanie od zapomnienia ważnych chwil w życiu, osób, miejsc i sytuacji, lokalnych tradycji. Święto to zachęca nas do pamiętania o bliskich, życzliwości i otwarcia na drugiego człowieka, dostrzeżenia go na własnym osiedlu, dzielnicy czy mieście, przypomina o istocie dbania o nasze otoczenie.

Obchody Dnia Niezapominajki zapoczątkował redaktor Programu I Polskiego Radia Andrzej Zalewski, pomysłodawca i autor audycji "Ekoradio".

ETYMOLOGIA słowa: Jest kilka równie prawdopodobnych historii związanych z pochodzeniem nazwy „niezapominajki”. 

Według mitologii germańskiej, gdy bóg nazywał wszystkie rośliny, małe niebieskie kwiatki krzyknęły: „Panie, nie zapomnij o nas!”; „Niezapominajki – tak będziecie się nazywać”.

Inna legenda mówi, że mały Jezus powiedział do Maryi, że chciałby, by przyszłe pokolenia mogły zobaczyć kolor jej oczu, więc dotknął ich, poruszył ręką i na ziemi wyrosły niebieskie kwiatki.

Jeszcze inna historia, tym razem romantyczna, wspomina rycerza, który spacerując ze swą lubą skrajem rzeki nachylił się, by zerwać dla niej niebieskie kwiatki; ciężka zbroja przeważyła go jednak, wpadł do wody i zaczął tonąć. Tuż przed śmiercią wyrzucił jeszcze trzymane w dłoni kwiaty i krzyknął: „nie zapomnij mnie” – kwiatkami były właśnie niezapominajki.

W dosłownym tłumaczeniu niezapominajka, to z języka greckiego „mysie uszko” (mys-mysz i us-uszko). W Polsce często nazywana jest niezabudką. To kwiat, który najczęściej kojarzymy z dzieciństwem, sielskimi widokami i bieganiem po łące. Należy do roślin ogórecznikowatych, łatwych w uprawie, nie wymagających czasochłonnej pielęgnacji. Dlatego spotkać go można na wielu kontynentach. Najczęściej spotykamy niezapominajki w kolorze niebieskim z żółtymi środkami, ale są również białe czy różowe, choć rzadziej występujące. Część z nas może również pamiętać wiersz Marii Konopnickiej pt. „Niezapominajki”, rozpoczynający się słowami „Niezapominajki, to są kwiatki z bajki!”.

Czy wiesz, że… Niezapominajki rosną w stanie dzikim w Europie, Azji, Ameryce Północnej, Ameryce Południowej, Australii i Afryce. Rodzaj obejmuje ok. 50 gatunków.

Nazwa niezapominajki, podobnie jak w polskim związana jest z pamięcią, a właściwie niezapominaniem.

Forget me not – po angielsku

Wu Wang Cae – po chińsku

Niezabudka – po rosyjsku

Wasurena gusa – po japońsku

Forglemmigej – po duńsku

Fórglemmigej – po szwedzku

Forglem-mig-ikke – po norwesku

Vergißmeinnicht – po niemiecku

Nontiscordardimé – po włosku

Vergeet-mij-nietje – po holendersku

Nomeolvides – po hiszpańsku

Nie zapomnij dzisiaj o swoich bliskich :)